Farg‘ona vodiysida joylashgan qadimiy shaharlarda ko‘plab qadimiy yodgorliklar, qadimiy me’moriy inshootlar saqlanib qolgani butun dunyodan sayyohlarni o‘ziga jalb etmoqda. Bu O‘zbekistonning eng qiziqarli joylaridan biridir.
Margʻilon shahri Fargʻona vodiysidagi kichik shahar boʻlib, 200 mingdan ortiq aholi istiqomat qiladi. Margʻilonsoy vodiysidagi Oloy tizmasining shimoliy etagidagi togʻ oldi tekisligida, Fargʻona shahridan 12 km uzoqlikda joylashgan.
Margʻilon 2000 yildan koʻproq muqaddam ipak karvon yoʻli tashkil etilishining dastlabki bosqichida vujudga kelgan va keyingi asrlarda savdo-hunarmandchilik shahri sifatida rivojlangan. X asrda Margʻilon oʻzining ipak mahsulotlari bilan butun dunyoga mashhur boʻlib, shuhrati Gʻarb va Sharqqa tarqaldi. Bugun esa Marg‘ilon O‘zbekistonning “ipak yuragi” unvonini saqlab kelmoqda.
Pir Siddiq meʼmoriy majmuasi shahar yodgorliklari ichida eng qadimiy hisoblanadi. Pir Siddiq majmuasi XVIII asr oʻrtalarida qurilgan. Vaqt oʻtishi bilan uning yonida masjid, minora, qabr joylashgan hovli, darvozaxona va kaptarxona kabi meʼmoriy majmua shakllangan.
Marg‘ilonning yana bir tarixiy obidasi Xo‘ja Mag‘iz maqbarasidir. XVIII asrning birinchi yarmida qurilgan ushbu maqbarani musulmon madaniyatining noyob obyekti deb hisoblash mumkin. Xo‘ja Mag‘iz maqbarasi diametri 4,4 m bo‘lgan gumbaz bilan qoplangan bo‘lib, u gʻoʻlasimon asosga oʻrnatilgan, pastki qismi qirrali, tepasi silindrsimon.
Marg‘ilonning diqqatga sazovor joylari orasida Chaqar masjidi eng qadimgisi hisoblanadi. Dastlab yozgi va qishki masjidlardan iborat edi. Hozirgi kungacha faqat assimetrik ayvonli sharqqa qaragan yozgi masjid saqlanib qolgan. Chaqar masjidining shift maydoni rangli fonda guldastalar koʻrinishidagi nafis rasmlar bilan bezatilgan.
Said Ahmadxo‘ja madrasasi XIX asr oxirida qurilgan. Bu Margʻilonning “eng yosh” yodgorliklaridan biri boʻlib, yoshi 200 yildan sal oshgan. Inshoot mustahkam devor bilan oʻralgan boʻlib, u oʻqsimon ravoq shaklida naqshli qismlarga boʻlingan. Ark ichidagi eshik bilan ifodalangan kirish qismi orqali ayvon va masjid joylashgan hovliga kiriladi. Ikki asr avval talabalar yashagan 26 madrasa hujrasida hozirda mahalliy hunarmandlarning to‘quvchilik, zardo‘zlik, yog‘och o‘ymakorligi va naqqoshlik bilan shug‘ullanuvchi ustaxonalar joylashgan.