Turizm insoniyat taraqqiyotining ajralmas qismi bo‘lib, u qadim zamonlardan boshlab mavjud bo‘lgan. Dastlabki turistik harakatlar ziyorat, savdo-sotiq, ilmiy izlanishlar yoki sarguzasht uchun amalga oshirilgan bo‘lsa, hozirgi zamonda turizm butun bir sanoatga aylangan.
Qadimgi davrlar
Turizmning ilk shakllari qadimgi Misr, Yunoniston va Rim imperiyalarida kuzatilgan. Masalan, qadimgi Misrda Nil daryosidagi sayohatlar diniy marosimlar va savdo yo‘llari bilan bog‘liq edi. Qadimgi Yunonistonda esa Olimpiya o‘yinlarini tomosha qilish uchun odamlar uzoq masofalarni bosib o‘tganlar. Rimliklar esa dam olish uchun kurort shaharlarga (masalan, Pompei) yo‘l olganlar.
O‘rta asrlar
O‘rta asrlarda diniy ziyoratlar turizmning asosiy shakliga aylangan. Xristian, musulmon va buddist ziyoratchilari muqaddas joylarga safar qilgan. Bu davrda turizm xavfli bo‘lib, asosan boylar yoki din arboblariga xos edi.
Yangi davr (XVII–XIX asrlar)
Evropada "Buyuk sayohat" (Grand Tour) an'anasi shakllanib, boy yoshlar ta’lim maqsadida Fransiya, Italiya, Germaniya kabi davlatlarga safar qilishgan. Bu esa turizmni madaniy va ilmiy jihatdan rivojlantirdi. XIX asrda sanoat inqilobi tufayli transport rivojlandi – temiryo‘llar va paroxodlar turizmni ommaviylashtira boshladi.
XX–XXI asrlar
20-asrda aviatsiya va avtomobilsozlikning rivojlanishi bilan xalqaro turizm keng quloch yozdi. Ikkinchi jahon urushidan keyin turistik kompaniyalar paydo bo‘ldi, dam olish joylari tashkil etildi. 21-asrda esa internet, onlayn bronlash va arzon aviachiptalar sababli turizm global tendensiyaga aylandi.
Turizm bugungi kunda iqtisodiyotning muhim tarmoqlaridan biri bo‘lib, mamlakatlar o‘rtasidagi madaniy aloqalarni mustahkamlashda muhim rol o‘ynaydi. U nafaqat dam olish, balki ta’lim, tibbiyot va ishbilarmonlik sohalarida ham muhim ahamiyat kasb etadi.
17 
